Od redakcji

Otwieramy ten numer opisem obecnego projektu przemiany Unii Europejskiej w jedno scentralizowane państwo, pogłębionym o tło historyczne i transatlantyckie, pióra Jana Parysa. Tę znakomitą syntezę przeszłości, teraźniejszości i możliwych scenariuszy na przyszłość warto czytać w kontekście tekstów z bloku historycznego: Tomasza Frasika o instrumentalnym wykorzystaniu Polski przez Anglię i Francję w momencie wybuchu II wojny światowej oraz Przemysława Nagela, który na przykładzie biografii zapomnianego działacza emigracji niepodległościowej, Andrzeja Chileckiego, przypomina, jaki był los Polaków po utracie niepodległości w wyniku porozumień z Jałty. I pyta Jan Parys: jaką to obecnie wojnę przegrały narody europejskie, że właśnie mają znowu utracić suwerenność – tym razem na rzecz nowej Unii Europejskiej, tworzonej pod dyktando elit politycznych Niemiec i Francji?

Myślenie o Polsce w kontekście międzynarodowym i globalnym, które kontynuuje Ryszard Surmacz, musi być jednak stale uzupełnione analizą sytuacji wewnętrznej kraju w wymiarze lokalnym. Stąd, piórem Grzegorza Krzywaka, zwracamy uwagę na Kraków, który mimo ekonomicznej prosperity pogrążony jest w kryzysie społeczno-kulturowym, podobnie jak inne polskie metropolie. Chcemy w przyszłości rozdrapać tę krakowską i ogólnopolską, wielkomiejską ranę, przez którą część społeczeństwa – młoda i wykształcona – rzuciła się, 15 października 2023 roku, w polityczne objęcia nowej Targowicy.

Ponieważ znowu przyszedł czas na ,,nocne rodaków rozmowy” postanowiliśmy w tym numerze zderzyć głosy współczesnych realistów i romantyków. Stąd wywiad Macieja Zakrzewskiego z profesorem Bronisławem Łagowskim, z którym ,,Arcana” od kilkudziesięciu lat łączy polemiczna przyjaźń, oraz – prawem kontrastu z nim zestawione – utrzymane w romantycznej formie otwartej dywagacje Aleksandry Niemirycz o ,,pieśni, grobach i Norwidzie w konfederatce”.

Wiele miejsca poświęcamy tym razem literaturze. Obok nowych utworów Antoniego Libery i Wojciecha Kudyby, którzy stale goszczą na naszych łamach, ostatnio wzbudziła naszą uwagę proza Michała Gołębiowskiego. Polecamy jej próbkę w ,,Otwartych tekstach”, a w dziale recenzji omówienie – przez Jerzego Gizellę – wydanej ostatni debiutanckiej powieści ,,Dalej tylko pola”. Tu rekomendujemy też wielogłos krytyczny poświęcony nowym tomikom poetyckim Wojciecha Wencla i Przemysława Dakowicza.

Zachęcamy do lektury i zapraszamy do naszej księgarni!