Elżbieta Morawiec ,,Teatr Stary, jaki był 1945-2000”

Opublikowano przez Jan Dawidowicz
Impulsem do napisania tej książki stały się skandale w Starym Teatrze za rządów Jana Klaty w roku 2013. Barbarzyńskie niszczenie nie tylko świetnej tradycji tej sceny, ale i kultury w ogóle. Miałam to szczęście, że wychowałam się na niezapomnianych dokonaniach tej sceny w jej najlepszych latach. Uznałam za swój obowiązek zapisanie tego, co w dziejach Starego Teatru było wielkie. Starałam się, parafrazują Conrada, ,,oddać sprawiedliwość teatralnemu światu''. W jego blasku i cieniach, które dziś zasnuły cały horyzont. Powody, dla których zakończyłam swoją opowieść na roku 2000, są co najmniej dwa: pierwszy, 14 lat, jakie upłynęły od roku 2000 to za krótki czas, by ferować wyroki, osądy; drugi, ,,mój'' teatr – nie tylko w Krakowie – po roku 2000 przestał być moim teatrem. Nie mogę się pogodzić z tandetą i łatwizną obecną dziś na wszystkich scenach, jak Polska długa i szeroka. Co więcej – z tandetą sowicie nagradzaną – różnymi paszportami ,,Polityki'', nagrodami festiwali i władz kultury. Mam świadomość niedoskonałości swojej książki, ucierpieli na niej przede wszystkim aktorzy. Mam jednak nadzieję, że w jej ,,pudełkowej'' strukturze udało mi się podpatrzeć teatr jako taki, a także – w jego związkach z rzeczywistością pozateatralną. Wielu osobom winna jestem wdzięczność za pomoc w mojej pracy. Przede wszystkim pani Elżbiecie Wrzesińskiej z archiwum Starego Teatru. Jej dziełem są w tej książce: repertuar Starego Teatru w latach 1945-2000, a także wyjazdy krajowe i zagraniczne teatru. Moje podziękowanie zechcą przyjąć także Panie: Anna Litak ze Starego Teatru i Diana Poskuta z archiwum Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, a także Pan Adam Roliński z Muzeum Czynu Niepodległościowego w Krakowie. (Elżbieta Morawiec, Kraków, 20 lipca 2014)

Książka Elżbiety Morawiec Teatr Stary, jaki był 1945-2000 powstała, jak pisze autorka w Posłowiu, ze sprzeciwu wobec degrengolady świetnego niegdyś teatru, z potrzeby przypomnienia szeroko rozumianej publiczności czasów wielkości tej narodowej sceny. Autorka z rozmysłem ogranicza swoją opowieść do roku 2000, mając świadomość, że zbyt bliska perspektywa czasowa opisywania zjawisk artystycznych nie sprzyja obiektywizmowi. Od marca 1945, kiedy to scena przy pl. Szczepańskim po raz pierwszy otworzyła się dla publiczności, śledzimy kolejne dyrekcje, m.in. Jerzego Ronarda Bujańskiego, Andrzeja Pronaszki, Władysława Krzemińskiego, Zygmunta Hübnera, Jana Pawła Gawlika, Stanisława Radwana, kształtowanie się repertuaru, rekonstrukcje najwybitniejszych spektakli, sylwetki wybitnych reżyserów (Lidii Zamkow, Jerzego Jarockiego, Konrada Swinarskiego, Andrzeja Wajdy, Jerzego Grzegorzewskiego), scenografów i aktorów. Zawsze na tle rzeczywistości pozaartystycznej i jej wpływu na teatr. Uzupełniają książkę – szczegółowy wykaz repertuaru oraz zagranicznych i krajowych występów Starego Teatru, zdjęcia.

 

Elżbieta Morawiec (1940-2022) – krytyk teatralny i literacki, publicystka i tłumaczka. Absolwentka UJ, doktor KUL. Publikowała m.in w ,,Życiu Literackim”, ,,Teatrze”, ,,Dialogu”, ,,Współczesności”. Od 1980 roku w NSZZ ,,Solidarność”, współzałożycielka ,,Miesięcznika Małopolskiego”. W stanie wojennym publikowała w prasie podziemnej (m.in. ,,Arce”, ,,Miesięczniku Małopolskim”, ,,Kulturze Niezależnej”). Była kierownikiem literackim Teatru Polskiego we Wrocławiu, Starego Teatru w Krakowie, Teatru ,,Studio” w Warszawie. Autorka książek o teatrze i dramacie (m.in.: Mitologie i przeceny, Powidoki Teatru, Seans pamięci, Jerzy Grzegorzewski – mistrz światła i wizji), publicystyki (Małe lustra albo długi cień PRL, Nadzieja, świat i krętacze, Obrazki polskie), przekładu z Jana Karskiego Wielkie mocarstwa wobec Polski. Od Wersalu do Jałty. Członkini SPP. Od 1995 związana z dwumiesięcznikiem ,,Arcana”. Publikowała również w ,,Niedzieli”, ,,Tygodniku Solidarność”, ,,Gazecie Polskiej”.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Pamiętaj o kulturze w dyskusji. Każdy komentarz jest sprawdzany przez Administratora