Zrozumieć zesłańca nigdy nie było łatwo. Doświadczył tego i Maurycy Beniowski, i Józef Kopeć, i Bronisław Piłsudski, którzy powrócili do Polski po latach spędzonych na zauralskich terenach. Ich relacje przyjmowane były często z niedowierzaniem. (...) Zrozumieć, to znaczy otworzyć się na wrażenia autorów wspomnień i dowiedzieć się, kiedy mogli się cieszyć życiem, a kiedy przytłaczała ich tęsknota i warunki zewnętrzne. (...) W pamiętnikach tego okresu pobyt na Syberii to czas zawieszenia. Zesłańcy nastawieni są na trwanie. Tworzone są instytucje, niosące pomoc i zajmujące się organizowaniem życia kulturalnego. Kontakt z krajem nie ulega zerwaniu. Kopeć, Ciecierski, Lubicz-Chojecki, Beniowski to bohaterowie w drodze. W każdej chwili gotowi są porzucić wszystko i udać się w drogę powrotną. Nie zbudowali na Syberii nic trwałego. Karty ich pamiętników wypełniają opisy drogi tam lub z powrotem. Interesują się otaczającym ich światem, ale nie myślą o współtworzeniu go. Czekają na wieść o uwolnieniu.

Dariusz Zięba (ur. 1968) - ukończył filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie w 1993 r. Tytuł doktora nauk humanistycznych uzyskał na Uniwersytecie Rzeszowskim w roku 2006 po obronie pracy doktorskiej pt. Pamiętniki zesłańców syberyjskich do 1823 roku przygotowanej pod kierunkiem prof. Piotra Żbikowskiego. Pracował jako nauczyciel języka polskiego; w latach 2015-2017 pełnił funkcję wicedyrektora ds. dydaktycznych PCEN-u w Rzeszowie. Jest ekspertem MEN. Jako prezes Komitetu Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Rzeszowie przyczynił się do powstania monumentu, który został uroczyście odsłonięty 11 listopada 2019 r. Jest członkiem Sekcji Krajowej NSZZ ,,Solidarność" Oświaty i Wychowania.