Członkowie stowarzyszenia Solidarni 2010 przez kilka miesięcy rozmawiali z przedstawicielami obozu niepodległościowego: profesorami (Andrzej Nowak, Andrzej Zybertowicz), artystami kreującymi narodowe wyobrażenia o Polsce (Wojciech Wencel, Ewa Stankiewicz), a także z młodymi ludźmi wchodzącymi ze swoimi świeżymi doświadczeniami w zmagania o Rzeczpospolitą (Paweł Kurtyka, głodujący w obronie lekcji historii Tomasz Kalita).

Nie brakuje też ekspertów w zakresie ekonomii (Robert Gwiazdowski), stosunków międzynarodowych (Przemysław Żurawski vel Grajewski) czy socjologii (oprócz wspomnianego prof. Zybertowicza wypowiada się na łamach „Lawy” także dr Barbara Fedyszak-Radziejowska).

Jaka lawa kryje się więc pod „twardą i plugawą skorupą”? Przede wszystkim moc konkretów, diagnoz poświęconych polskiej polityce, precyzyjnych ocen rządu Donalda Tuska czy sytuacji naszego kraju w szerszym kontekście polityki europejskiej i światowej. Gdy Przemysław Żurawski vel Grajewski opowiada o Niemcach jako głównym dystrybutorze gazu rosyjskiego a Francja jawi się jako hegemon w zakresie technologii energetyki jądrowej to Rzeczpospolita wygląda w tym zestawie jak ubogi krewny. Krzysztof Skowroński i Marek Król opowiadają o ewolucji mediów w Polsce, o metodach kreowania pseudoautorytetów spod znaku Tomasza Lisa czy Janusza P. (wyraz wycięty ze względu na wulgarne brzmienie).

Wspólny mianownik: Polska

Myliłby się jednak ten, który oceniłby tę książkę jako chór podobnych głosów. Profesor Andrzej Nowak przekonuje, że nie powinniśmy się zbyt łatwo zgodzić na zredukowanie do drugiego obiegu. Nie, to jest ciągle nasze państwo i powinniśmy walczyć o tom by zmieniło ono swoją politykę. Nie da się zastąpić drugim obiegiem obowiązków państwa! Z drugiej strony Ewa Stankiewicz, która do tego drugiego obiegu została zepchnięta jest bardziej sceptyczna: patrząc na scenę polityczną w Polsce, nie mam nadziei na ścieżkę węgierską. Podobnie Robert Gwiazdowski, ekonomista i prezes Centrum im. Adama Smitha ma postulaty zdecydowanie bardziej wolnorynkowe niż program Prawa i Sprawiedliwości. A i Rafał Ziemkiewicz odwołuje się do tradycji Narodowej Demokracji i Romana Dmowskiego, a nie przywoływanego przez większość obozu niepodległościowego Józefa Piłsudskiego.

Tak, to my!

Ale jest w „Lawie” coś więcej niż tylko rozmowy o bieżącej sytuacji w kraju. Z refleksji nad Polską wyłania się obraz specyficznej grupy polskich wyborców – elektoratu godnościowego. Bo oprócz Rzeczpospolitej suwerennej, kraju zamożnych i dobrze wykształconych obywateli czujemy się mocno zakorzenieni w polskiej tradycji i historii, dumni jesteśmy z naszych osiągnięć i nie boimy się nazywać Polski krajem ogromnych możliwości, z szerokimi perspektywami i wspaniałą przeszłością. Z wypowiedzi wszystkich bohaterów książki przebija pragnienie mówienia o Polsce w sposób dla niej właściwy, bez pedagogiki wstydu, postkomunistycznej indoktrynacji czy jej pokłosia. Słychać w tych opowieściach nutę gniewu, który czeka na swój moment. Fakt, że książka o takim tytule pojawiła się w listopadzie, miesiącu powstania 1830 r., odzyskania niepodległości czy zwycięstwa chocimskiego pobrzmiewa w stronę Belwederu wymownym memento.

Jakub Maciejewski