Rok 2014 kończymy nadzieją na zmiany polityczne, które mogą przywrócić w Polsce właściwy jej porządek rzeczy i skierować nasz kraj w kierunku odbudowy wolności oraz siły państwa i narodu. W przyszłym roku dokonamy najważniejszych wyborów, które mogą utorować drogę do tej pozytywnej zmiany.

Wraz z zbliżaniem się do finału marszem ku rozstrzygnięciom politycznym 2015 roku i tuż przed końcowym jego etapem, który wymaga wielkiego wysiłku i mobilizacji, kończy się też moja misja w „Arcanach”, jako redaktora naczelnego naszego pisma. Pozostaję związany z redakcją, ale przekazuję naczelne pióro wybitnej postaci: profesorowi Andrzejowi Waśko.

Dwa lata pracy w „Arcanach”, dwanaście numerów pisma, to była wielka lekcja pokory i czas intelektualnej satysfakcji z kontaktów z najwybitniejszymi umysłami z archipelagu wolnej Polski. Wszystkim bardzo dziękuję za trud, poświęcony dla „Arcanów” czas i ofiarowany nam talent. Proszę pozostać wiernym naszemu pismu i przesłaniu, które ze sobą niesie.

Tymczasem, w niniejszym numerze, wątki historyczne i współczesne połączyły się w receptę na największe bolączki Polaków – wewnętrzne i zewnętrzne. Profesor Piotr Gliński analizuje naszą niemożność przełamania barier organizacyjnych, wyjścia poza bezpieczne enklawy małych stowarzyszeń i grup towarzyskich. Jeśli chcemy zbudować niezależną i silną Polskę, potrzebujemy wznieść się ponad ograniczony charakter naszego społeczeństwa obywatelskiego i połączyć enklawy szeroką współpracą. Jest w tym iskra nadziei, że nie trzeba, a wręcz nie wolno, bezczynnie czekać na zmianę rządu, gdy tyle pracy jest jeszcze przed nami do wykonania.  nie trzeba, a wręcz nie wolno, bezczynnie czekać na zmianę rządu, gdy tyle pracy jest jeszcze przed nami do wykonaniaW wymiarze międzynarodowym potwierdza to także profesor Przemysław Żurawski vel Grajewski, który mówi nawet o obywatelskiej polityce zagranicznej, na którą Polacy potrafili się zdobyć w ostatnich latach. Słowa łódzkiego naukowca są też precyzyjnym wyliczeniem słabości imperialnej Rosji i demaskowaniem kłamstw kremlowskiej propagandy.

Ten wymiar naukowy i pragmatyczny uzupełniają życiorysy dwóch powstańców warszawskich, żołnierzy Państwa Podziemnego, których biografie są dowodem na to, że wierność Polsce ma sens, nawet w obliczu przygnębiającej przewagi wroga. Skoro w zgliszczach Warszawy osiemnastoletni Wacław Gluth-Nowowiejski zachował nadzieję, że doczeka wolnej Polski, dlaczego mielibyśmy wątpić my, w dalece lepszych warunkach zabiegający o wzmocnienie państwa? Zresztą w życiorysach obu powstańców przebija pokora wobec władz Państwa Podziemnego, ta dyscyplina dawnego pokolenia, która tak bardzo przydałaby się w dzisiejszych czasach. Równie współcześnie brzmi artykuł Jakuba Nowaka, poświęcony kampanii medialnej, jaką prowadziły media PRL-u przeciw ks. Jerzemu Popiełuszce, a w której wiodącą rolę pełnił Jerzy Urban. Fakt, że autor nagonki na duchownego pozostał nie tylko bezkarny, ale też w III RP jest dobrze usytuowaną osobą publiczną, pokazuje jak wiele zaniedbań etycznych pozostało do uporządkowania po PRL.

Rosja była osią naszych rozważań nie tylko w rozmowie z prof. Żurawskim vel Grajewskim, ale także w dwóch artykułach młodych historyków: Tomasza Borawskiego i Roberta Witaka. Dzięki ich badaniom spoglądamy na punkt zapalny Federacji Rosyjskiej, jakim są góry Kaukazu, na których zboczach żyją dumne narody często niechętne panowaniu Kremla. To ten region budził zainteresowanie sterników polskiej polityki zagranicznej od czasów Adama Czartoryskiego przez Józefa Piłsudskiego po śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego.małe narody żyjące między Morzem Czarnym a Morzem Kaspijskim mogą być naszymi sojusznikami To dziedzictwo nadal czeka na realizację, a małe narody żyjące między Morzem Czarnym a Morzem Kaspijskim mogą być naszymi sojusznikami.

Szczególnie polecam Państwu tekst Macieja Korkucia, opowiadający o powojennym zamachu na polskie nazewnictwo Kraju Rad, a mianowicie na przymiotnik sowiecki, który w bezprecedensowy sposób został w Polsce zamieniony na określenie „radziecki”. To brzmienie miało być łagodniejszą wersją nazewnictwa dla ZSRS, która lepiej oswajała Polaków ze wschodnim sąsiadem niż miało to miejsce przed II wojną światową. Niestety wymienne stosowanie tych słów lub, co gorsza, preferowanie terminu „radziecki” jest naleciałością wciąż powszechną w terminologii, także naukowej.

Niniejszy numer wychodzi na dwudziestolecie naszego Dwumiesięcznika (pierwotnie: kwartalnika). Niech Czytelnik sumiennie osądzi jak udało się zrealizować moją obietnicę sprzed dwóch lat, że „ARCANA pozostają w formie”.

Arcana nr 120

Krzysztof Szczerski

K. Szczerski, Wstęp                                                                                                                      

Wzmocnić Polskę

Polacy muszą przełamać granice swoich bezpiecznych enklaw – rozmowa z prof. Piotrem Glińskim       

Polska jest na liście krajów do destabilizacji – rozmowa z prof. Przemysławem Żurawskim vel

Grajewskim  

L. Długosz, Pamiętać                                                                          

Sylwetki – pokolenie Polski Podziemnej

L. Borawska-Szymborska, Ppłk Józef Rokicki – Komendant Główny NOW, Dowódca Mokotowa w Powstaniu Warszawskim

D. Betlewska-Gutowska, Spotkać Gluth-Nowowiejskiego                                                        

PRL wobec Kościoła

J. Nowak, „Nienawidzić was będą z Mojego powodu i kłamliwie mówić wszystko złe na was…” – kampania medialna przeciwko ks. Jerzemu Popiełuszce (1983–1984)                          

Wojny na Wschodzie

R. Witak, Między wolnością a niewolą, między jednością a separatyzmami. Kaukaz w cieniu Rosji do wybuchu II wojny światowej                                                                                    

T. Borawski, Wojna gruzińsko-abchaska w latach 1992–1993. Część II                 

Wiersze ukraińskie

Roman Ros, Wiktor Melnyk, Marek Psonka, Marek Wawrzyński

Kultura języka

A. Waśko, Henryk Rzewuski – krytyka historiozofii postępu (fragment książki)

O. Koehler, Upadki                                                                                                                                     

M.Korkuć, Związek Sowiecki czy Radziecki? Sowiety czy rady? Uwagi na temat terminologii opisującej porewolucyjne państwo bolszewików                                                            

Kroniki i przeglądy

R. Czarnecki, Dziennik polityczny (wrzesień‒październik 2014) (26)       

K. Dadak, Rosja, Ukraina i historyczna szansa dla Polski                                                            

E. Morawiec, W końcu świat – dwie wizje                                                                         

J. Koronacki, Przegląd amerykański XXXIII. Sekularyzacja wiedzy                          

Recenzje  i omówienia

M. Piętniewicz, Krytyka żywa. Macieja Urbanowskiego „Romans z Polską”, Arcana 2014